ਮਾਰੂਤੀ ਸੁਜ਼ੂਕੀ ਦੇ ਅਸਥਾਈ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦਾ ਸੰਘਰਸ਼ ਤੇਜ਼

             ਮਾਰੂਤੀ ਸੁਜ਼ੂਕੀ ਦੇ ਅਸਥਾਈ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦਾ ਸੰਘਰਸ਼ ਤੇਜ਼

10 ਜਨਵਰੀ, ਗੁੜਗਾਓਂ : ਮਾਰੂਤੀ ਸੁਜ਼ੂਕੀ ਦੇ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਮੌਜੂਦਾ ਅਤੇ ਸਾਬਕਾ ਅਸਥਾਈ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੇ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਲੇਬਰ ਪ੍ਰਥਾਵਾਂ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੰਦੇ ਹੋਏ ਕਿਰਤ ਵਿਭਾਗ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਸਮੂਹਿਕ ਮੰਗ ਪੱਤਰ ਸੌਂਪਣ ਲਈ ਡੀਸੀ ਦਫ਼ਤਰ ਵਿਖੇ ਇਕੱਠ ਕੀਤਾ । ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਮਾਰੂਤੀ ਸੁਜ਼ੂਕੀ ਟੈਂਪਰੇਰੀ ਵਰਕਰਜ਼ ਯੂਨੀਅਨ ਦੇ ਤਹਿਤ ਸੰਗਠਿਤ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜਿਸਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 5 ਜਨਵਰੀ, 2025 ਨੂੰ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨਾ ਚੌੰਕ, ਗੁੜਗਾਓਂ ਵਿਖੇ ਹੋਈ ਵਿਸ਼ਾਲ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਮੰਗਾਂ ਸਬੰਧੀ ਮੰਗ ਪੱਤਰ ਵੀ 9 ਜਨਵਰੀ 2025 ਨੂੰ ਕੰਪਨੀ ਪ੍ਰਬੰਧਕਾਂ ਨੂੰ ਸੌਂਪਿਆ ਗਿਆ। ਕਿਰਤ ਵਿਭਾਗ ਨੇ 31 ਜਨਵਰੀ, 2025 ਨੂੰ ਕੰਪਨੀ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਤੇ ਯੂਨੀਅਨ ਨਾਲ ਇੱਕ ਤਿਕੋਣੀ ਮੀਟਿੰਗ ਤੈਅ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨਕਾਰੀਆਂ ਨੇ ਹਰਿਆਣਾ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਮੰਗ ਪੱਤਰ ਵੀ ਸੌਂਪਿਆ ਅਤੇ 30 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ ਆਈਐਮਟੀ ਮਾਨੇਸਰ ਵਿਖੇ ਵਿਸ਼ਾਲ ਲਾਮਬੰਦੀ ਅਤੇ ਮਜ਼ਦੂਰ ਮਾਰਚ ਕਰਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ। ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਜਾਂ ਦੇ ਅਸਥਾਈ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਮਾਰੂਤੀ ਤੋਂ ਕੱਢੇ ਗਏ ਕਾਮਿਆਂ ਦੇ ਨੁਮਾਇੰਦਿਆਂ ਦੀ ਇੱਕ ਵਰਕਿੰਗ ਕਮੇਟੀ ਅੰਦੋਲਨ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ।

ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੇ ਆਟੋਮੋਬਾਈਲ ਖੇਤਰ ਦੀ ਦਿੱਗਜ਼ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਸਾਰੇ ਪਲਾਂਟਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਯਮਤ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸ਼੍ਰੇਣੀਆਂ ਦੇ ਅਸਥਾਈ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਥਾ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਹ ਖਰਖੌਦਾ, ਸੋਨੀਪਤ ਅਤੇ ਮਾਰੂਤੀ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸਿਖਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਨਵੇਂ ਪਲਾਂਟ ਸਮੇਤ ਸਾਰੇ ਪਲਾਂਟਾਂ ਵਿੱਚ ਸਥਾਈ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ, ਬਰਾਬਰ ਕੰਮ ਲਈ ਬਰਾਬਰ ਤਨਖ਼ਾਹ, ਕੰਪਨੀ ਦੁਆਰਾ ਪਹਿਲਾਂ ਅਤੇ ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਅਸਥਾਈ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੀ ਨਿਯੁਕਤੀ ਲਈ ਪੱਕੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਦੀ ਮੰਗ ਤੇ ਸਿਖਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਉਪਯੋਗੀ ਅਤੇ ਮਾਨਤਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਸਿਖਲਾਈ ਨੂੰ ਯਕੀਨੀ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ । ਅੰਦੋਲਨ ਲਈ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਆਏ ਅਸਥਾਈ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੇ ਕੰਪਨੀ ਦੇ ਗੇਟ ਤੋਂ ਸੱਤ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਆਈਐਮਟੀ ਮਾਨੇਸਰ ਚੌਕ ਨੇੜੇ ਮਾਨੇਸਰ ਤਹਿਸੀਲ ਵਿੱਚ ਬਰਖਾਸਤ ਮਾਰੂਤੀ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਦੇ ਧਰਨੇ ਵਾਲੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਡੇਰੇ ਲਾਏ ਹੋਏ ਹਨ।

"ਵਰਕਰ (ਮਜ਼ਦੂਰ ) ਕੋਈ ਫੁੱਟਬਾਲ ਨਹੀਂ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਨਾਲ ਬਾਹਰ ਕੱਢਦੇ ਹੋ!”   ਬਹਾਦਰਗੜ੍ਹ ਦੇ ਇੱਕ ਅਸਥਾਈ ਕਰਮਚਾਰੀ  ਸੁਮਿਤ ਨੇ ਇਕੱਠ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਏ ਅਸਥਾਈ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਇੱਕ ਫੁੱਟਬਾਲ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਇਕ ਕੰਪਨੀ ਤੋਂ ਦੂਜੀ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਲੱਤ ਮਾਰੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉਹਦੀ ਇਹ ਛਵੀ ਆਟੋਮੋਬਾਈਲ ਉਦਯੋਗ ਵਿੱਚ ਗੁਜ਼ਾਰੇ 12 ਸਾਲ ਦੇ ਲੰਮੇ ਅਨੁਭਵ ਤੋਂ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਮਾਰੂਤੀ ਸੁਜ਼ੂਕੀ ਵਿੱਚ ਵੱਖ - ਵੱਖ ਦਰਜੇ ਉਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਨੋਇਡਾ ਵਿੱਚ ਹੀਰੋ ਕਾਰ ਪਲਾਂਟ ਅਤੇ ਮਾਨੇਸਰ ਵਿੱਚ ਹੀਰੋ ਬਾਈਕ ਪਲਾਂਟ ਵਿੱਚ ਅਸਥਾਈ ਕਰਮਚਾਰੀ ਵੱਜੋਂ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਮਾਰੂਤੀ ਸੁਜ਼ੂਕੀ ਵਿੱਚ 34,918 ਤੋਂ ਵੱਧ ਕਰਮਚਾਰੀ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ 18% ਸਥਾਈ  ਕਰਮਚਾਰੀ ਹਨ। ਦੂਜੇ 40.72% ਕੰਟਰੈਕਟ ਕਰਮਚਾਰੀ ਵੱਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ  ਅਤੇ  21.6% ਅਸਥਾਈ ਕਰਮਚਾਰੀ (TW) ਹਨ ਤੇ  21%  ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸਿਖਿਆਰਥੀ (MST) ਅਤੇ ਅਪ੍ਰੈਂਟਿਸ ਹਨ।

ਇਹ ਕਰਮਚਾਰੀ ਉਮੀਦ ਅਤੇ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਦੇ ਇੱਕ ਅੰਤਹੀਣ ਚੱਕਰ ਵਿੱਚ ਫਸੇ ਹੋਏ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਕੰਪਨੀ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸੱਤ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ  ਲੈਕੇ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋ ਸਾਲ ਤੱਕ ਦੇ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਨੌਕਰੀ 'ਤੇ ਰੱਖਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਕੁੱਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਵਾਪਸ ਬੁਲਾਉਣ ਦੇ ਵਾਅਦੇ ਨਾਲ ਛੱਡ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਅਸਥਾਈ ਕਾਮਿਆਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ TW1 ਵਜੋਂ ਨੌਕਰੀ 'ਤੇ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਲਗਭਗ 10% ਨੂੰ ਇੱਕ ਸਾਲ ਬਾਅਦ TW2 ਵਜੋਂ ਦੁਬਾਰਾ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕੁਝ ਮੁੱਠੀ ਭਰ ਨੂੰ TW3 ਤੱਕ ਬੁਲਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਹੀ ਤਰਕ ਠੇਕਾ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਲਈ ਵੀ ਲਾਗੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ CW1, CW2 ਅਤੇ CW3 ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਕੰਪਨੀ ਹੁਨਰਮੰਦ ਕਾਮਿਆਂ ਦੇ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਸਮੂਹ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਰੱਖਦੀ ਹੈ, ਜਿਹਨਾ ਨੂੰ ਇਹ ਕਦੇ ਬੁਲਾਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਕਦੇ ਆਪਣੀ ਸਹੂਲਤ ਅਨੁਸਾਰ ਲੱਤ ਮਾਰਕੇ ਕੱਢ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।

1,30,000 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਮਹੀਨਾ ਕਮਾਉਣ ਵਾਲੇ ਸਥਾਈ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਅਤੇ 18,000 ਤੋਂ 30,000 ਰੁਪਏ ਦੀ ਕਮਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਸਥਾਈ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਵੱਡਾ ਤਨਖ਼ਾਹ ਦਾ ਅੰਤਰ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਲਈ ਵਿਵਾਦ ਦਾ ਇੱਕ ਹੋਰ ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਹੈ। ਉਤਪਾਦਨ ਦਾ ਮੁੱਖ ਬੋਝ ਇਸ ਗੈਰ-ਸਥਾਈ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ 'ਤੇ ਹੋਣ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਸਥਾਈ ਅਤੇ ਅਸਥਾਈ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲਦੀਆਂ ਸਹੂਲਤਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਰੀ ਅਸਮਾਨਤਾ ਹੈ। ਤਨਖਾਹ ਦੇ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਕਿ ਛੁੱਟੀ ਲੈਣ ਜਾਂ ਉਤਪਾਦਨ ਦੇ ਟੀਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਉਤਰਾਅ-ਚੜ੍ਹਾਅ ਦੇ ਕਾਰਨ ਅਸਥਾਈ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਲਈ ਅਸਾਨੀ ਨਾਲ ਕਟੌਤੀ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਮਾਨੇਸਰ ਅੰਦੋਲਨ ਦੇ ਬਾਰਾਂ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਨੂੰ ਉਹੀ ਮਸਲਿਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪੈ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਮਾਰੂਤੀ ਸੁਜ਼ੂਕੀ ਪ੍ਰਬੰਧਨ 2011-12 ਵਿੱਚ ਦੁਨੀਆਂ ਭਰ ਵਿੱਚ ਬਦਨਾਮ ਸੀ ਜਦੋਂ ਇਸਦੇ ਮਾਨੇਸਰ ਪਲਾਂਟ ਦੇ ਕਾਮਿਆਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਯੂਨੀਅਨ ਬਣਾਉਣ ਅਤੇ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਕਿਰਤ ਅਭਿਆਸਾਂ ਦਾ ਪਰਦਾਫਾਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਸਾਲ ਅੰਦੋਲਨ ਕੀਤਾ। 18 ਜੁਲਾਈ 2012 ਨੂੰ, ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਹਿੰਸਾ ਭੜਕਾ ਕੇ ਅੰਦੋਲਨ ਨੂੰ ਕੁਚਲਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੀ ਅੱਗ ਵਿੱਚ ਦਮ ਘੁੱਟਣ ਕਾਰਨ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਿਆਪਕ ਪੁਲਿਸ ਜਬਰ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ 147 ਵਰਕਰਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਹਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਮੁੱਚੀ ਮੂਲ ਯੂਨੀਅਨ ਬਾਡੀ ਨੂੰ ਉਮਰ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 23,000 ਪੱਕੇ ਅਤੇ ਕੰਟਰੈਕਟ ਵਰਕਰਾਂ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਜਾਂਚ ਦੇ ਨੌਕਰੀ ਤੋਂ ਕੱਢ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਅੰਦੋਲਨ ਦੀ ਜੜ੍ਹ ਕੰਮ ਦੇ ਅਸਹਿਣਸ਼ੀਲ ਦਬਾਅ, ਨਾਕਾਫ਼ੀ ਉਜਰਤਾਂ ਅਤੇ ਉਤਪਾਦਨ ਵਿੱਚ ਠੇਕੇ ਦੀ ਮਜ਼ਦੂਰੀ ਦੀ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਵਰਤੋਂ ਦੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਸੀ। ਸਾਲ 2012 ਵਿੱਚ ਬਰਖ਼ਾਸਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਪੱਕੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮ ਅਕਤੂਬਰ 2024 ਤੋਂ ਆਈਐਮਟੀ ਮਾਨੇਸਰ ਵਿਖੇ ਅਣਮਿੱਥੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਹੜਤਾਲ 'ਤੇ ਬੈਠੇ ਹਨ ਅਤੇ ਮੌਜੂਦਾ ਅੰਦੋਲਨ ਨੂੰ ਹੁਲਾਰਾ ਦੇਣ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਮੌਜੂਦਾ ਅੰਦੋਲਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਮੰਗਾਂ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਯੂਨੀਅਨ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਸੀ ।

ਉਸ ਅੰਦੋਲਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਮਾਰੂਤੀ ਸੁਜ਼ੂਕੀ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਸਨੇ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਠੇਕਾ ਪ੍ਰਥਾ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਅਤੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਸ਼ਿਕਾਇਤਾਂ ਦਾ ਹੱਲ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਮੌਜੂਦਾ ਅੰਦੋਲਨ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਦਾਅਵੇ ਸਿਰਫ ਪਲਾਂਟ ਦੇ ਛੋਟੇ ਸਥਾਈ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਲਈ ਜਾਇਜ਼ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕਰਮਚਾਰੀ ਅਜੇ ਵੀ ਮਾੜੀਆਂ ਕੰਮ ਦੀਆਂ ਸਥਿਤੀਆਂ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹਨ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਬਾਥਰੂਮ ਬਰੇਕ ਨਾ ਲੈਣਾ, ਸਿਰਫ ਕੁਝ ਸਕਿੰਟਾਂ ਦੀ ਦੇਰੀ ਨਾਲ ਪਲਾਂਟ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਣ 'ਤੇ ਗੈਰਹਾਜ਼ਰੀ ਲਗਾ ਦੇਣਾ ,  ਪੂਰਨ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਸ਼ਾਮਿਲ ਨਾ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤਨਖਾਹ ਦਾ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਕੱਟਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਚਾਹ ਲਈ ਸਿਰਫ 7 ਮਿੰਟ ਅਤੇ ਦੁਪਹਿਰ ਦੇ ਖਾਣੇ ਲਈ ਅੱਧਾ ਘੰਟਾ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਵਰਕਰਾਂ ਨੂੰ ਮੈੱਸ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਤੇ ਵਾਪਸ ਆਉਣ ਲਈ ਇੱਕ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪੈਦਲ ਚੱਲਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।

        ਹੁਨਰ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਦਾ ਦਿਖਾਵਾ

ਹਰ ਸਾਲ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਨੌਜਵਾਨ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਮਾਰੂਤੀ ਸੁਜ਼ੂਕੀ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪਲਾਂਟਾਂ ਤੋਂ ਸਿਖਿਆਰਥੀਆਂ ਅਤੇ  ਅਪ੍ਰੈਂਟਿਸ   ਵਜੋਂ ਉੱਭਰਦੇ ਹਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਮਾਰੂਤੀ ਸੁਜ਼ੂਕੀ ਆਈ.ਟੀ.ਆਈ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦੇ ਤਹਿਤ ਭਰਤੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਸਿੱਧਾ ਹੀ ਉਤਪਾਦਨ 'ਚ ਲਗਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ,  ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਟਰੇਡ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਇੱਕ ਜਾਂ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਲਈ ਇੱਕੋ ਸਟੇਸ਼ਨ ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਇੱਕ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਦੇ ਨਾਲ ਜਿਸਦਾ ਲੇਬਰ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਮੁੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਸੰਦੀਪ (ਉਮਰ 25) ਹਰਿਆਣਾ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕੇਸ ਲੜ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸਨੂੰ ਹਰਿਆਣਾ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਨੌਕਰੀ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਮਾਰੂਤੀ ਤੋਂ ਉਸਦੇ ਤਜ਼ਰਬੇ ਦੇ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਨੂੰ ਮਾਨਤਾ ਦੇਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਖਾਸ ਕੰਮ ਦਾ ਕੋਈ ਤਜਰਬਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ।

ਇਹ ਕੰਪਨੀ ਹਰ ਸਾਲ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਨਵੀਆਂ ਨੌਕਰੀਆਂ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੇ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਦਾਅਵੇ ਦਾ ਸਿਹਰਾ ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਲੈਂਦੀ ਹੈ। ਪਰ ਮਜ਼ਦੂਰਾਂ ਦੀ ਭਾਰੀ ਆਮਦ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾਅਵਿਆਂ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਦਾ ਕਾਲਾ ਸੱਚ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਇਹ ਸਾਰਾ ਰੁਜ਼ਗਾਰ ਸਿਰਫ਼ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਹੈ, ਕੁਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਹੀਂ ਚੱਲਦਾ। ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰੋਜ਼ਗਾਰ ਪ੍ਰੋਤਸਾਹਨ ਮਿਸ਼ਨ (NEEM) ਰਾਹੀਂ ਹੁਨਰ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਦਾਅਵੇ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਮਾਰੂਤੀ ਸੁਜ਼ੂਕੀ ਵਰਗੀਆਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਸਸਤੇ ਹੁਨਰਮੰਦ ਲੇਬਰ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਾਉਣ ਦਾ ਦਿਖਾਵਾ ਹਨ।

ਮਾਰੂਤੀ ਸੁਜ਼ੂਕੀ ਅਸਥਾਈ ਮਜ਼ਦੂਰ ਯੂਨੀਅਨ

ਏਫ਼ਬੀ:@Maruti Suzuki Asthayi Mazdoor Sangh